Τι είναι η προστατίτιδα;

Είναι μια συχνή, συνήθως επώδυνη κατάσταση, που μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε άνδρα σε κάθε ηλικία. Συνήθως προσβάλλει άνδρες μεταξύ 30-50 ετών.

Ο πυελικός πόνος μέσα και γύρω από τον προστάτη μπορεί να σχετίζεται με προστατίτιδα. Αν λοιπόν σκέφτεστε πως μπορεί να έχετε προστατίτιδα επειδή αισθάνεστε μακροχρόνιο οξύ πόνο στην πύελο, μιλήστε με το γιατρό σας.

Τι είναι ο προστάτης;

Είναι ένα μικρό όργανο που έχει σχήμα και μέγεθος κάστανου και αποτελεί μέρος του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος. Βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη και μπροστά από το τελευταίο κομμάτι του παχέως εντέρου (ορθό). Περιβάλλεται από μυς και νεύρα. Η ουρήθρα (ο σωλήνας δηλαδή διά μέσου του οποίου φεύγουν προς τα έξω τα ούρα της ουροδόχου κύστης) περνάει μέσα από τον προστάτη.

Η κύρια λειτουργία αυτού του οργάνου είναι να παράγει το προστατικό υγρό, το οποίο αποτελεί συστατικό του σπέρματος. Προστατεύει και ενεργοποιεί τα σπερματοζωάρια στην πορεία τους προς το ωάριο για την επίτευξη γονιμοποίησης.

Συμπτώματα

Η ακριβής περιγραφή των συμπτωμάτων σας θα βοηθήσει το γιατρό σας να καταλάβει σε ποιον από τους τέσσαρις τύπους προστατίτιδας ανήκετε.

Είδη προστατίτιδας

Οι τέσσερις τύποι είναι οι εξής:

• Χρόνια προστατίτιδα / Σύνδρομο Χρόνιου Πυελικού Πόνου (CP/CPPS)
• Χρόνια βακτηριδιακή προστατίτιδα.
• Οξεία βακτηριδιακή προστατίτιδα.
• Ασυμπτωματική φλεγμονώδης προστατίτιδα.

Χρόνια Προστατίτιδα/ Σύνδρομο Χρόνιου Πυελικού Πόνου (CP/CPPS)

Είναι ο πιο συχνός τύπος προστατίτιδας. Πρόκειται για φλεγμονή  του προστάτη και ερεθισμό των νεύρων που τον περιβάλλουν. ΔΕΝ είναι λοίμωξη!

• Προβλήματα στην ούρηση (μερικές φορές με πόνο)
• Πόνος στην ουροδόχο κύστη, τους όρχεις και το πέος και μεταξύ των όρχεων και του πρωκτού
• Πόνος κατά την εκσπερμάτωση

Χρόνια Βακτηριδιακή Προστατίτιδα

Αποτελεί ασυνήθιστο τύπο βακτηριδιακής προστατίτιδας. Η διάγνωσή της γίνεται με καλλιέργεια ούρων και προστατικού υγρού. Όπως υποδηλώνει το όνομά της παραμένει για μακρό χρονικό διάστημα.

• Αίσθημα καψίματος, τη στιγμή της ούρησης
• Συχνουρία
• Πόνος στην κύστη, τους όρχεις και το πέος και στο ΄χωρος μεταξύ τρων όρχεων και του πρωκτού
• Πόνο κατά την εκσπερμάτωση

Οξεία Βακτηριδιακή Προστατίτιδα

Είναι επίσης σπάνια. Η διάγνωσή της γίνεται με καλλιέργεια ούρων Τα συμπτώματα εμφανίζονται αιφνίδια και μπορεί να είναι πολύ επώδυνα. Είναι τέτοια, που θα σας αναγκάσουν να ζητήσετε άμεση ιατρική βοήθεια:

• Πυρετός
• Ρίγος
• Πολύ έντονος πόνος κατά την ούρηση
• Δυσκολία στην κένωση της ουροδόχου κύστης

Ασυμπτωματική Φλεγμονώδης Προστατίτιδα

Παρ όλο που είναι φλεγμονή του προστάτη, δεν προκαλεί συμπτώματα. ΔΕΝ είναι λοίμωξη!. Αποτελεί τυχαίο εύρημα.

Αιτίες

Η βακτηριδιακή προστατίτιδα προκαλείται, όταν μολυσμένα ούρα εισέρχονται ανάδρομα στον προστάτη από την ουρήθρα. Δεν μεταδίδεται σε  σεξουαλικούς συντρόφους.

Η μη βακτηριδιακή προστατίτιδα μπορεί να σχετίζεται με στρες, φλεγμονή ή ερεθισμό νεύρων, τραυματισμούς ή προηγηθείσες λοιμώξεις της ουροποιητικής οδού. Αυτός ο τύπος της προστατίτιδας δεν δίνει μικροοργανισμούς στα ούρα ή το σπέρμα.

Άλλες αιτίες προστατίτιδας είναι:

• Αυξημένος μυϊκός τόνος
• Προστατικοί λίθοι
• Στενώματα της ουρήθρας
• Καρκίνος του προστάτη
• Καλοήθης υπερπλασία του προστάτη

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;

Παρ όλο που οι αιτίες της προστατίτιδας είναι ακόμη ασαφείς, υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο, κυρίως αυτόν της βακτηριδιακής προστατίτιδας:

• Η παρουσία καθετήρα ή οποιουδήποτε άλλου ξένου σώματος
• Ανωμαλίες μορφολογικές της ουροφόρου οδού
• Πρόσφατη ουρολοίμωξη

Πως μπορεί να προληφθεί;

Δεν υπάρχουν τρόποι πρόληψης, εκτός από την αποφυγή επικίνδυνων σεξουαλικών επαφών.

Διάγνωση

Α. Ιστορικό

Ένα μεγάλο μέρος της διάγνωσης προκύπτει από το ιστορικό, δηλαδή από τις απαντήσεις που θα δώσετε, στις ερωτήσεις που θα σας κάνει ο γιατρός. Ένα μέρος των ερωτήσεων αφορά τον πόνο και συγκεκριμένα την εντόπιση, τη συχνότητα και την ένταση του. Άλλη δέσμη ερωτήσεων αφορά την ούρηση και συγκριμένα τη διερεύνηση συχνουρίας ή πολυουρίας. Τέλος γίνονται ερωτήσεις προς διερεύνηση της επίπτωσης των συμπτωμάτων στην ποιότητα ζωής και το βαθμό που αυτά περιορίζουν τις καθημερινές σας δραστηριότητες.

Β. Φυσική εξέταση

Μπορεί να χρειασθεί δακτυλική εξέταση διά μέσου του πρωκτού. Αυτή γίνεται με την εισαγωγή ενός γαντοφορεμένου δακτύλου με αρκετή ποσότητα λιπαντικού μέσα στον πρωκτό σας.

Ο γιατρός θα πιέσει τον προστάτη για να εξετάσει αν είναι διογκωμένος ή ευαίσθητος. Σκληρότητα ή ογκίδια μπορεί να υποδηλώνουν προστατικό καρκίνο. Θα σας ρωτήσει, αν αισθάνεστε πόνο κατά τη διάρκεια αυτής της εξέτασης.

Αν έχετε προστατίτιδα, αυτή η εξέταση μπορεί να είναι λίγο επώδυνη, όμως δεν προκαλεί καμία βλάβη ή πόνο διαρκείας.

Εξετάσεις

Υπερηχογράφημα

Για μεγαλύτερη λεπτομέρεια και διαγνωστική ακρίβεια, προτιμάται το διορθικό υπερηχογράφημα, δηλαδή υπερηχογράφημα με ηχοβολέα που εισάγεται στον πρωκτό με προφυλακτικό. Μόνο τότε ο ηχοβολέας έρχεται πολύ κοντά στο όργανο που εξετάζει και μπορεί να απεικονίσει πολλές λεπτομέρειες από το εσωτερικό του.

Εξετάσεις ούρων και προστατικού υγρού

Όταν γίνεται μάλαξη του προστάτη από δάκτυλο που έχει εισαχθεί στον πρωκτό, εξέρχεται ένα υγρό από την ουρήθρα, το οποίο προέρχεται κατ’ ευθείαν από τον προστατικό αδένα. Ούρα και αυτό το προστατικό υγρό εξετάζονται για ενδείξεις φλεγμονής ή λοίμωξης. Από τα αποτελέσματα των δύο αυτών εξετάσεων, προκύπτει αν το πρόβλημα βρίσκεται στην ουρήθρα, την ουροδόχο κύστη ή τον προστάτη.

Επίσης μπορεί να γίνει εξέταση του αίματος και του σπέρματος για βακτηρίδια, λευκά αιμοσφαίρια και άλλες ενδείξεις λοίμωξης. Παράγοντες που περιορίζουν την αξιοπιστία αυτών των εξετάσεων, είναι το μικρό συνήθως δείγμα των υπό εξέταση υλικών, καθώς και η πιθανή πρόσφατη λήψη αντιβιοτικών.

Το ειδικό προστατικό αντιγόνο (PSA) πρέπει πάντα να εξετάζεται για τον αποκλεισμό καρκίνου του προστάτη. Όμως σε προστατίτιδες το PSA  αυξάνεται, χωρίς να σημαίνει κατ’ ανάγκη πως ο εξεταζόμενος έχει καρκίνο.

Κυστεοσκόπηση

Χρησιμεύει για να δει ο ουρολόγος σας το εσωτερικό της ουρήθρας και της ουροδόχου κύστης, με τη βοήθεια οργάνου που λέγεται κυστεοσκόπιο. Εισάγεται στην ουρήθρα με λεπτούς χειρισμούς με χρήση λιπαντικού και τοπικού αναισθητικού.

Ουροδυναμικές μελέτες

Είναι μετρήσεις της δύναμης με την οποία ρέουν τα ούρα και δίνουν πληροφορίες για παρακώλυση της ροής από τον προστάτη, την ουρήθρα ή τους μυς της πυέλου.

Θεραπεία

Οξεία βακτηριδιακή προστατίτιδα

Χρειάζονται αντιβιοτικά τουλάχιστον για 14 ημέρες. Μερικές φορές χρειάζεται ενδοφλέβια χορήγηση αντιβιοτικών. Σε περίπτωση δυσκολίας στην ούρηση μπορεί να χρειάζεται να τοποθετηθεί καθετήρας. Σχεδόν όλες οι οξείες λοιμώξεις θεραπεύονται. Μερικές φορές η αντιβιοτική θεραπεία χρειάζεται να παραταθεί μέχρι και 4 εβδομάδες. Μπορεί επίσης να χρειαστεί αλλαγή αντιβιοτικού, αν κάποιο κριθεί αναποτελεσματικό.

Χρόνια βακτηριδιακή προστατίτιδα

Η αντιβιοτική αγωγή χρειάζεται να παραταθεί μέχρι και 4 ή 12 εβδομάδες. Τρεις στις τέσσερεις χρόνιες βακτηριδιακές προστατίτιδες θεραπεύονται με αυτή την αγωγή. Μερικές φορές τα συμπτώματα υποτροπιάζουν και τα αντιβιοτικά χρειάζεται να επαναληφθούν . Σε περιπτώσεις που δεν ανταποκρίνονται σε αυτή τη θεραπεία, επιλέγονται σχήματα μακροχρόνιας  χορήγησης αντιβιοτικών σε χαμηλές δόσεις., για ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Σύνδρομο Χρόνιου Πυελικού Πόνου (CP/CPPS)

Επειδή η ακριβής αιτία του συνδρόμου είναι άγνωστη, μερικές φορές χορηγούνται αντιβιοτικά, ακόμη και όταν οι διαγνωστικές δοκιμασίες δεν αποδεικνύουν τη συμμετοχή βακτηριδίων. Αντιφλεγμονώδη ή φάρμακα που μειώνουν το νευρογενή πόνο επίσης χρησιμοποιούνται.

Αντιβιοτικά

Όταν σας έχει συνταγογραφηθεί κάποιο αντιβιοτικό, είναι πολύ σημαντικό να το παίρνετε την ίδια ώρα κάθε μέρα. και να ολοκληρώσετε τη θεραπεία, ακόμη και αν αρχίσετε να αισθάνεστε καλύτερα.

Α-αναστολείς (α-blockers)

Χρησιμοποιούνται για την ανακούφιση των συμπτωμάτων. Προκαλούν μυοχάλαση γύρω από τον προστάτη και τη βάση της ουροδόχου κύστης.

Αντιφλεγμονώδη

Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (NSAIDs) επίσης χρησιμοποιούνται για να ανακουφίσουν τα συμπτώματα.

Προστατικές μαλάξεις

Πρόκειται για εξειδικευμένη φυσιοθεραπεία, που παροχετεύει υγρό από τον προστάτη και τους προστατικούς πόρους, μειώνοντας την ενδοπροστατική πίεση και χαλαρώνοντας τους μυς που τον περιβάλλουν.

Μη φαρμακευτικές τεχνικές

Ζεστά μπάνια, θερμοφόρες ή άλλα θερμά επιθέματα μπορεί να ανακουφίσουν τον πόνο. Αν η καθιστή στάση δυσκολεύει, μαξιλάρια με κενό στη μέση ή φουσκωτά καθίσματα μπορεί να φανούν χρήσιμα.

Ασκήσεις χαλάρωσης και διαιτητικές αλλαγές μπορεί επίσης να ανακουφίσουν. Τροφές που πρέπει να αποφεύγονται:

• Kαυτερά
• Πικάντικα
• Όξινες τροφές
• Καφείνη
• Αλκοολούχα ποτά

Τροφές που βοηθούν:

• Άφθονο νερό
• Φρέσκες μη επεξεργασμένες τροφές
• Αποφυγή ζάχαρης

Καλό είναι επίσης να αποφεύγονται δραστηριότητες που επιδεινώνουν τα συμπτώματα, όπως το ποδήλατο και η ιππασία.

Δεν έχει αποδειχθεί, ότι τα βότανα και τα συμπληρώματα διατροφής βελτιώνουν την προστατίτιδα.

Ο βελονισμός έχει χρησιμοποιηθεί για την ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Χειρουργική θεραπεία

Σε σπάνιες περιπτώσεις απαιτείται χειρουργική διόρθωση κάποιου συγκεκριμένου ανατομικού προβλήματος, όπως κάποιο σημαντικό στένωμα της ουρήθρας.

Μετά τη θεραπεία

Οι περισσότερες περιπτώσεις της βακτηριδιακής προστατίτιδας θεραπεύονται πλήρως.

Δυστυχώς, το Σύνδρομο Χρόνιου Πυελικού Πόνου CP/CPPS δεν είναι εύκολο να θεραπευθεί. Αν χρησιμοποιηθούν αντιβιοτικά, η αποτελεσματικότητα τους είναι αμφίβολη, καθώς τα βακτηρίδια βρίσκονται βαθιά μέσα στο σώμα του προστάτη, σε σημεία που τα αντιβιοτικά είναι δύσκολο να φθάσουν. Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτού του συνδρόμου τα αντιβιοτικά δεν δρουν, απλά επειδή η αιτία του δεν είναι τα βακτηρίδια. Στην περίπτωση αυτή, αντιφλεγμονώδη, συχνές προστατικές μαλάξεις, φυσιοθεραπεία α-αναστολείς και άλλα φάρμακα μπορεί να βοηθήσουν.

Η χρόνια βακτηριδιακή προστατίτιδα μπορεί να υποτροπιάσει, ακόμη και μετά την πλήρη αποθεραπεία της. Μπορεί να χρησιμοποιηθούν ταυτόχρονα περισσότερες από μία θεραπευτικές μέθοδοι. Συχνά οι πάσχοντες πρέπει να μάθουν να ζουν με τα συμπτώματα.

Να θυμάστε:

• Προϋπόθεση για δραστική αντιμετώπιση της προστατίτιδας είναι η σωστή διάγνωση.
• Η προστατίτιδα δεν αφορά μόνο τον προστάτη. Το πρόβλημα μπορεί να βρίσκεται στους ιστούς που τον περιβάλλουν.
• Η προστατίτιδα δε μπορεί πάντα να θεραπευθεί, τα συμπτώματα όμως μπορούν να ελεγχθούν.
• Η θεραπευτική αγωγή πρέπει να συνεχίζεται, ακόμη και αφού αισθανθείτε σημαντικά καλύτερα.
• Η παρουσία προστατίτιδας δεν αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη.
• Δεν υπάρχει λόγος αποφυγής του σεξ, εκτός αν αυτό προκαλεί ενόχληση.
• Μπορείτε να ζήσετε μια φυσιολογική ζωή έχοντας προστατίτιδα.